Jak przygotować się do tomografii komputerowej?
Tomografia komputerowa (TK, KT, CT) jest jednym z najważniejszych badań obrazowych wykonywanych w ortopedii i traumatologii. Podobnie jak rentgenografia i angiografia, jest ona zaliczana do technik obrazowania z wykorzystaniem promieniowania Roentgena. Do przeprowadzenia tomografii potrzebny jest aparat medyczny zwany tomografem. Badanie jest bezbolesne, nieinwazyjne i trwa od kilku sekund do kilku minut.
Tomografia komputerowa: na czym polega i jaki jest jej przebieg?
Tomografię komputerową przeprowadza wykwalifikowany lekarz radiolog. Wybór procedury diagnostycznej zależy od zaleceń specjalisty kierującego pacjenta na badanie. TK najczęściej wykonywana jest ze środkiem kontrastującym (specjalną substancją chemiczną podawaną w celu lepszego uwidocznienia obrazowanych struktur). Środek cieniujący może być podany na dwa sposoby: dożylnie (wówczas pacjentowi zakłada się wenflon bezpośrednio przed badaniem) lub w formie roztworu do picia (wtedy należy zgłosić się co najmniej godzinę wcześniej i przynieść ze sobą butelkę niegazowanej wody mineralnej). Pacjent kładzie się następnie na specjalnej ruchomej platformie, która powoli wsuwa się do wnętrza tomografu (gantry). Tomograf wyposażony jest w jedną lub kilka lamp rentgenowskich, które obracają się wokół badanego i stopniowo skanują wybraną część ciała. Zdjęcia wykonywane są pod różnym kątem i w różnych płaszczyznach, dzięki czemu uzyskuje się obraz wielowarstwowy przekrojowy. Informacje są następnie przetwarzane w stacji komputerowej obsługiwanej przez radiologa z osobnego pomieszczenia.
Kiedy zaleca się wykonanie tomografii komputerowej?
Badanie tomografem ma zastosowanie w wielu przypadkach ortopedycznych. TK wykonywana jest m.in. w diagnostyce chorób kości i stawów oraz do oceny struktur kostnych wokół metalowych implantów. Tomografię komputerową przeprowadza się także w celu uzyskania dokładniejszego obrazu po poważniejszych urazach kości (np. złamaniu zmęczeniowym kości piszczelowej). Badanie jest pomocne również przy ocenie stopnia deformacji układu szkieletowego w przypadku wad wrodzonych.
Przygotowanie do tomografii komputerowej: wskazówki dla pacjenta
Badanie tomografem komputerowym nie wymaga od pacjenta większego przygotowania. Najczęściej należy jednak przyjść do przychodni na czczo (obowiązkowo gdy ma zostać podany kontrast). Lekarze zalecają, by od jedzenia powstrzymać się na co najmniej 6 godzin przed umówioną wizytą, a od picia minimum na 4. Jeśli przyjmujemy leki na stałe, należy je przyjąć zgodnie ze zwykłym rytmem. Gdy tomografia ma zostać wykonana ze środkiem cieniującym, pacjent powinien pamiętać o właściwym nawodnieniu organizmu: dwa dni przed badaniem należy pić dużo niegazowanej wody mineralnej (co najmniej 2 litry na dobę). Ponieważ tunel tomografu ma dość małą średnicę, przeprowadzenie tomografii może być nieco problematyczne u osób z klaustrofobią. Jeśli cierpimy na taką przypadłość, należy bezwzględnie poinformować o tym osobę mającą wykonać badanie: możliwe jest otrzymanie środka uspokajającego. Ponieważ podczas tomografii komputerowej pacjent poddawany jest działaniu promieniowania rentgenowskiego, badanie nie jest zalecane u kobiet ciężarnych. Pacjentka musi obowiązkowo poinformować o ewentualnej ciąży lekarza kierującego na badanie. Gdy TK ma zostać wykonana z użyciem substancji kontrastującej, należy zgłosić występowanie następujących dolegliwości: schorzeń tarczycy i nerek, alergii po podanych uprzednio środkach cieniujących oraz skłonności do występowania krwawień.