Czy badanie RTG jest szkodliwe?

Badanie rentgenowskie, potocznie nazywane prześwietleniem, jest najczęściej wykorzystywaną techniką obrazowania. Stosuje się ją właściwie we wszystkich dziedzinach medycyny. Badaniami z zastosowaniem promieni Roentgena zajmują się lekarze radiolodzy. To właśnie do nich należy opis i interpretacja dwuwymiarowego zdjęcia zarejestrowanego podczas prześwietlenia. Wiele pacjentów zastanawia się, czy prześwietlenie na pewno jest bezpieczne. Czy ryzyko napromieniowania jest na tyle wysokie, że powinniśmy zrezygnować z przystępowania do takich badań? Wyjaśniamy tę kwestię w poniższym artykule.

Jak powstaje zdjęcie rentgenowskie?

Obraz zarejestrowany w trakcie badania RTG nazywany jest rentgenogramem. Powstaje na skutek przepuszczenia przez ciało wiązki promieni X. Promieniowanie Roentgena jest rodzajem promieniowania elektromagnetycznego emitowanego w chwili wyhamowywania elektronów. Generowane przez lampę rentgenowską promienie X przechodzą przez ciało pacjenta, a następnie przez błonę fotograficzną. Uzyskany obraz jest negatywem, na którym uwidocznione są tzw. przejaśnienia i zacienienia. Im większa część promieniowania zostanie pochłonięta (zaabsorbowana) przez tkanki pacjenta, tym zaczernienie błony fotograficznej będzie mniejsze. Największą zdolnością adsorpcji promieni X wykazują kości, nieco mniejszą tkanki miękkie. Wykonane zdjęcie jest następnie opisywane i interpretowane przez lekarza.

Badanie RTG: na czym polega?

Do prześwietlenia nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Wyjątkiem są przypadki, gdy badanie ma dotyczyć struktur w obrębie jamy brzusznej. Wówczas pacjentowi zaleca się przyjmowanie na kilka dni przez wizytą leku rozpuszczającego pęcherzyki gazu zgromadzone w jelitach. Dzień przed terminem badania należy zjeść lekkostrawny posiłek i zażyć środek przeczyszczający. Samo prześwietlenie jest bezbolesne i trwa nie więcej niż 15 minut. W trakcie badania pacjent jest poproszony o zajęcie pozycji odpowiedniej wykonania zdjęcia danej części ciała. Bezpośrednio przez wykonaniem zdjęcia trzeba wstrzymać na chwilę oddech – pozwoli to na lepsze odwzorowanie narządów.

Czy badanie RTG może zaszkodzić?

Promieniowanie rentgenowskie nie jest obojętne dla zdrowia człowieka. Z tego powodu prześwietleń nie powinno się robić zbyt często. Jednak nie jest to powód, by całkowicie unikać takich badań czy się ich bać. Obrazowanie medyczne pozwala lekarzom szybciej i trafniej postawić diagnozę, a tym samym skuteczniej leczyć pacjentów. Dawka promieniowania, która jest wykorzystywana do wykonania rentgena, jest na tyle mała, że nie stanowi zagrożenia. Ilość promieni X, z którą będzie miała kontakt badana osoba, jest precyzyjnie kontrolowana przez personel medyczny. Prześwietlenie i mammografia to dwie techniki, w których wykorzystuje się najmniejszą dawkę promieniowania jonizującego ze wszystkich metod diagnostyki obrazowej. Do określania miary napromieniowania używa się jednostek zwanych siwertami (Sv). Ilość wiązki X przyjęta przez ciało w trakcie wykonania jednego zdjęcia wynosi w przybliżeniu jedną tysięczną siwerta. Podczas badania pacjent otrzymuje specjalny fartuszek ochronny, który ma za zadanie ochronę narządów rozrodczych. Dzięki postępowi technologii medycznej w ostatnich latach używa się znacznie mniejszych dawek promieni Roentgena niż jeszcze kilkanaście lat temu. Należy jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach prześwietlenie jest niewskazane. Dotyczy to szczególnie kobiet w ciąży: promienie X mogłyby negatywnie wpłynąć na rozwój płodu.