Urazy więzadeł na nartach i snowboardzie
Narciarstwo i snowboard to sporty dające porządny zastrzyk adrenaliny. Śnieżne szaleństwo staje się coraz bardziej atrakcyjną alternatywą dla urlopu w ciepłych krajach. Niestety, w obydwu dyscyplinach bardzo często dochodzi do kontuzji. Ratownicy przyznają, że wypadki w większości przypadków są spowodowane nieodpowiedzialnym zachowaniem samych narciarzy i snowboardzistów. Szczególnie niebezpieczne jest przecenianie swoich możliwości i zbytnia brawura. Nie dostosowując prędkości oraz stylu jazdy do indywidualnych umiejętności narażamy się na poważne kłopoty zdrowotne. Jedną z najczęstszych kontuzji ortopedycznych jest uraz więzadła kolanowego.
Czym są więzadła stawowe?
Stawy stanowią ruchome połączenia między określonymi elementami szkieletu oraz umożliwiają poruszanie kończynami w różnych płaszczyznach. Połączenia stawowe wzmocnione są więzadłami: pasmami wytrzymałej tkanki łącznej wzmacniającymi połączenia kości między sobą. W zależności od tego, w której części torebki stawowej przebiegają, dzieli się je na trzy rodzaje: torebkowe, zewnątrztorebkowe i wewnątrztorebkowe. W ciele człowieka znajduje się bardzo duża ilość więzadeł. Przykładowo: w stawie kolanowym znajduje się ich aż jedenaście, dlatego jest on bardzo narażony na urazy. Podczas wypadku może dojść do naciągnięcia, naderwania, a nawet zerwania więzadła. U narciarzy i snowboardzistów najczęściej występują urazy więzadła krzyżowego przedniego i pobocznego piszczelowego.
Przyczyny i objawy urazu więzadeł na stoku
Do kontuzji więzadeł najczęściej dochodzi w wyniku przeciążenia lub gwałtownego upadku. U narciarzy może nastąpić na skutek nienaturalnego wygięcia kończyny (np. zgięcia kolana do środka, podczas gdy narta się nie wypnie). Urazy więzadeł to typowy problem występujący u osób, które pojechały na stok bez wcześniejszego przygotowania. Gdy ciało, przyzwyczajone do siedzącego trybu życia, nagle zmuszone jest do intensywnego wysiłku, szybko dochodzi do jego przemęczenia i przeciążenia. Na tego rodzaju kontuzje 10 razy częściej narażone są osoby początkujące niż zaawansowani narciarze i snowboardziści. Typowym objawem urazu więzadeł jest silny, przeszywający ból pojawiający się natychmiast po upadku. W momencie urazu można usłyszeć charakterystyczne chrupnięcie w kolanie. Kontuzję można rozpoznać po specyficznym wrażeniu rozchwiania i braku stabilności w stawie. Ruchomość kończyny może być ograniczona, a ruchom stawu może towarzyszyć nieprzyjemne trzaskanie i stukanie. Często w obrębie uszkodzenia tworzy się krwiak i powstaje obrzęk. Z czasem dolegliwości nasilają się, a wraz z pojawianiem się coraz większej opuchlizny kontuzjowany odczuwa coraz większy ból.
Co robić, gdy doznamy urazu na stoku?
Pierwszą czynnością, którą należy podjąć po urazie więzadła stawowego, jest odciążenie i w miarę możliwości unieruchomienie kończyny. Choć często bezpośrednio po wypadku kontuzjowany może chodzić lub nawet samodzielnie zjechać ze stoku, najlepiej od razu przystąpić do udzielania pomocy. Do uszkodzonego stawu należy przyłożyć zimny okład i jak najszybciej zgłosić się do szpitala lub lekarza ortopedy. Jeśli mamy taką możliwość, najlepiej wybrać lekarza ze specjalizacją z medycyny sportowej. Ortopeda wykona podstawowe badania obrazowe (RTG, USG), a następnie zaleci odpowiedni sposób leczenia. Jeśli doszło jedynie do naciągnięcia, wystarczy odciążenie stawu kolanowego. Natomiast najpoważniejszą kontuzją jest zerwanie więzadła.
