Rezonans magnetyczny - wskazania i przeciwwskazania
Rezonans magnetyczny (RM, MR, NMR, MRI) jest jednym z podstawowych badań obrazowych wykonywanych w wielu dziedzinach medycyny. Pozwala w sposób bezinwazyjny uzyskać przekrój narządów wewnętrznych człowieka w różnych płaszczyznach. W przeciwieństwie do innych technik obrazowania medycznego (np. tomografii komputerowej czy RTG) nie stosuje się tu potencjalnie szkodliwego promieniowania rentgenowskiego, lecz pole magnetyczne i fale o niskich częstotliwościach. Nie bez przyczyny RM uznawany jest za jedno z najbezpieczniejszych badań diagnostycznych. Rezonans magnetyczny wykorzystywany jest w ortopedii do badania zmian chorobowych w obrębie kości i stawów.
Definicja rezonansu magnetycznego
W literaturze medycznej rezonans magnetyczny jest definiowany jako badanie obrazowe wykorzystujące pole magnetyczne do obrazowania struktur anatomicznych ciała człowieka. Samo zjawisko polega na pochłanianiu fal radiowych przez jądra atomów znajdujących się w polu magnetycznym. W organizmie człowieka właściwości magnetyczne przejawiają jądra wodoru, które – poddane działaniu pola fal radiowych o zmiennej częstotliwości – zaczynają się układać zgodnie z pewnym porządkiem. Protony oddają energię (rezonują) i emitują fale o takiej samej częstotliwości. Są one rejestrowane przez czujniki aparatu medycznego, a następnie przetwarzane komputerowo. Wynikiem obróbki jest szczegółowy obraz 2D lub 3D.
Rezonans magnetyczny w ortopedii i traumatologii
Rezonans magnetyczny jest jednym z najważniejszych badań diagnostycznych. Za jego pomocą można przeskanować dowolną strukturę organizmu człowieka: zarówno kości, jak i tkanki miękkie. Ponieważ RM jest bezinwazyjny i bezpieczny, jego wykonanie może zlecić nawet ortopeda dziecięcy. Rutynowo rezonans wykonywany jest bez kontrastu. W niektórych przypadkach w celu ułatwienia diagnozy zalecane jest jednak podanie pacjentowi środka kontrastującego. Jest to substancja chemiczna pozwalająca na otrzymanie bardziej precyzyjnego obrazu badanej części ciała. Środek cieniujący może być przyjęty doustnie, dożylnie lub doodbytniczo. Kontrast może wywołać reakcję alergiczną, jednak zdarza się to sporadycznie.
Rezonans magnetyczny: wskazania
Lekarze ortopedzi często zalecają wykonanie rezonansu, ponieważ jest to skuteczna i bezpieczna metoda obrazowania medycznego. RM pozwala specjaliście określić, w jakim stanie są narządy wewnętrzne i jaki jest stopień zaawansowania ewentualnych zmian chorobowych. Badanie przeprowadza się między innymi w następujących przypadkach:
• dysfunkcje stawu skokowego (rezonans kolana),
• urazy czaszki (rezonans głowy),
• złamania,
• choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa,
• niewyjaśnione bóle głowy,
• przewlekłe bóle kręgosłupa w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym,
• ograniczenie ruchomości większych stawów,
• choroby reumatologiczne,
• osteoporoza,
• ból kolan u dzieci.
Rezonans magnetyczny: przeciwwskazania
W niektórych przypadkach wykonanie badania rezonansem nie jest zalecane. Bezwzględnie zakazane jest przeprowadzanie MRI u pacjentów z wszczepionymi urządzeniami elektrycznymi i elektronicznymi (m.in. rozrusznikiem serca, neurostymulatorem, pompą insulinową, aparatem słuchowym, metalowymi klipsami wewnątrzczaszkowymi). Względnym przeciwwskazaniem jest pierwszy trymestr ciąży oraz posiadanie metalowej endoprotezy. Jeśli pacjent podejrzewa, że w jego oczach mogą znajdować się drobinki metalu (to częsta sytuacja np. u ślusarzy i tokarzy), badanie może być przeprowadzone jedynie po wcześniejszej konsultacji okulistycznej.